دو اشتباه رایج در نگارش کلمه "معنی دار" در پروپوال و مقاله
داستان اول
اشتباه در نگارش هایپوتز:
مکررا مشاهده می کنم که دانشجوهای محترم پی اچ دی و کارشناسی ارشد در پروپوزالهای پژوهشی شان آنجایی که می خواهند هایپوتزهای پژوهش را معرفی نمایند, به اشتباه کلمه " معنی دار " را هم داخل جمله معرفی هایپوتز می گنجانند.
مثال های اشتباه:
بین X و Y ارتباط معنی داری وجود دارد.
بین X و Y تفاوت معنی داری وجود دارد.
مثالهای صحیح:
بین X و Y ارتباط وجود دارد.
بین X و Y تفاوت وجود دارد.
نکته ای که در عمق این موضوع وجود دارد این است که پژوهشگران عزیز باید حتما به خاطر داشته باشند که زمانی که ما یک هایپوتز را درذهن مان پرورانده ایم و هنوز آن را نیازموده ایم, صرفا هایپوتز ما این است که فلان دو متیغر با هم مرتبط هستند یا تفاوت دارند یا موارد مشابه. ولی اینکه این تفاوت و یا آن ارتباط و یا سایر ارتباطات بین دو متغیر معنی دار هست یا نه اصلا چیزی نیست که درزمان معرفی هایپوتز به آن اشاره کنیم. من نمی دانم واقعا این سنگ بنای اشتباه را چه کسی در بین عزیزان پژوهشگر داخل ایران نهادینه کرده است که مکررا چنین اشتباهی را در پروپوزالها و مقالات متعدد این عزیزان مشاهده می کنم.
داستان دوم
اشتباه در نگارش معادل انگلیسی کلمه " معنی دار " در زمان نگارش نتایج آزمودن هایپوتز:
همانطور که در داستان اول گفتم, معنی داربودن یک تفاوت و یا یک ارتباط بین دو متغیر را تنها باید بعد از آنجام آزمونهای آماری و در زمان گزارش یافته های پژوهش و در بخش Results مقاله معرفی و بیان نماییم.
متاسفانه درهمین جا هم قریب به بیش از پنجاه درصد از پزوهشگران ایرانی که مقالاتشان را به انگلیسی می نویسند مرتکب اشتباه فاحشی در انتخاب صحیح کلمه معادل انگلیسی برای کلمه "معنی دار" می شوند. مکررا مشاهده می کنم که ایشان از کلمه انگلیسی Meaningful برای این منظور استفاده می کنند.
دوستان, عزیزان, کلمه Meaningful یک کلمه دارای معنی General یا معنی عمومی است و فقط در ادبیات محاوره عمومی, ادبیات سخنرانی پشت میکروفون, ادبیات نگارش روزنامه ای , و هرجای دیگری که دوست داشته باشید می توانید بکار ببرید بچز در مقالات آکادمیک و زمانی که درحال ارائه یا پرزانته کردن نتیجه آزمودن یک هایپوتز آکادمیک هستید. در چنین مواقعی به هیچ وجه از شما پذیرفتنی نیست که درجایی که موکدا لازم است شما از یک کلمه ای که دارای معنی مشخص در علم ریاضیات, آمار و یا روش تحقیق Quantitative می باشد استفاده بکنید, بیایید و از کلماتی استفاده کنید که در محاوره روزمره زندگی تان از آن استفاده می کنید.
بنابراین, کلمه معادل "معنی دار" در زبان انگلیسی ( در مقالات آکادمیک و درمکانی که در بالا اشاره کردم) فقط و فقط ( منظور من از فقط و فقط یعنی اینکه فقط و فقط ) کلمه Significant می باشد. توجه کنید که حتی درصورتی که شما دربرخی مقالات ببینید که از روشی که دربالا توضیح داده ام استفاده نکرده اند این به این معنی نمی باشد که آن روشی که در فلان مقاله ای که در فلان مجله تاپ و معتبر منتشر شده است از کلمه meaningful استفاده کرده است بنابراین برای شما حجت باشد چرا که این اشتباه یک اشتباه با شیوع نسبتا بالا است.
مثال اشتباه:
We found a meaningful defference between X and Y
مثال صحیح:
We found a significant difference between X and Y
نکته تکمیلی:
موکدا باید فراموش نشود که هرگاه که یک ارتباط یا تفاوت Significant را اعلام می کنید, حتما باید مشخص کنید که سطح معنی داری شما چقدر بوده است؟ یعنی اینکه آلفای شما یا Confidence Interval شما چقدر بوده ا ست؟ این یافته ای که به نظر شما سیگنیفیکانت بوده است با چه سطحی از شانس در آزمودن های مجدد ممکن است باز هم سیگنیفیکانت باشد و نتیجه دیگری در آزمودن آن هایپوتز حاصل نشود؟
انشاء الله در آینده مطالبی به تفصیل درمورد زیربنای مفهوم عبارات زیر در وبسایتم منتشر خواهم کرد:
Level of Significance
Alpha
P Value
Conficence Interval
و موارد مشابه.