پروپوزال (PROPOSAL) چیست؟ (آموزش نگارش آن به همراه نمونه)
معنای کلمه پروپوزال :
پروپوزال یک کلمه انگلیسی هست که به صورت زیر نوشته میشه :
Proposal، که این کلمه به معنی پیشنهاد و یا طرح پیشنهادی و یا اظهار هست .
پروپوزال چیست :
همون طور که گفتم ، پروپوزال یک طرح پیشنهادی هست که باید در مورد اون طرح پیشنهادی یکسری اطلاعات و یکسری تحقیقات که قراره روش انجام بدین رو بنویسید و مجموعه این اطلاعات رو بهش میگن پروپوزال یا طرح پیشنهادی.
پروپوزال باید چند صفحه باشه :
وقتی شما یک طرحی رو پیشنهاد میدین ، درواقع این طرح رو پیشنهاد میدین که روش تحقیق کنید و به نتیجه برسید ، برای این کار لازم هست که شما در مورد اون طرح یکسری اطلاعات جمع آوری کنید و این اطلاعات شامل اهمیت اون طرح و تحقیقاتی که روی اون طرح در گذشته انجام شده و نتایجی که شما فکر میکنید از اون طرح خواهید گرفت که این اطلاعات شما باید تقریبا بین 8 تا 10 صفحه باشه . در این پست در مورد قسمتهای پروپوزال و اطلاعات درون پروپوزال به صورت جزئی تر توضیح میدم .
بعضی از دوستان ممکنه اطلاعاتشون 5 صفحه باشه و بعضی ها ممکنه اطلاعاتشون در مورد اون طرح پیشنهادی 20 صفحه باشه ، دقت کنید دوستان ، سعی کنید که پروپوزالتون حداقل 5 صفحه و حداکثر 15 صفحه باشه که وقتی کسی میخواد بخونه حوصلش سر نره و سر و تهش رو بفهمه چیه . و یک پروپوزال استاندارد معمولا بین 8 تا 10 صفحه هست .
بعضی وقتها پیش میاد که یکی پروپوزالش رو برام میفرسته میگه این رو یه نگاهی بندازید ببینید چطوره و مشکلی داره یا نداره ، یکبار یک بنده خدایی یک پروپوزال برام فرستاده بود که تقریبا 86 صفحه بود ، فکر کرده بود هر چی بیشتر باشه بهتر هست .
ولی اگه یک پروپوزال اینطوری باشه کسی که بخواد بخونه و بفهمه این قدر زیاده اصلا بازش نمیکنه چه برسه به این که ارزیابیش کنه . پس هیچ وقت فکر نکنید اگه بیشتر بنویسید بهتر هست ، همیشه مفید و خلاصه .
چه کسانی باید پروپوزال بنویسند :
همون طور که میدونید همتون ، سساختار تحصیلی برای رشته های فوق لیسانس و دکترا در دانشگاههای خارجی ، به 3 صورت هست :
ساختار فقط کلاس درس : که مثل ایران سر کلاس میرید و در آخر یک پایان نامه میدین.
ساختار کلاس درس و تحقیقاتی : که نیمی از تحصیل رو سر کلاس میرید و نیمی از تحصیل رو روی پروژه ای که به عنوان پایان نامه هست کار میکنید
ساختار فقط تحقیقاتی : که شما کلاس ندارید و به کمک یک استاد راهنما فقط روی یک طرح تحقیق میکنید و به نتیجه میرسید که این طرح رو باید خودتون بدین ، در واقع این همون طرح پیشنهادی یا پروپوزال هست .
خوب الان فهمیدیم که پروپوزال فقط برای کسانی هست که ساختار تحصیلیشون به صورت تحقیقاتی یا By Research هست .
نکته اول : دانشجویانی که برای مقطع لیسانس میخواهند ثبت نام کنند ، نیازی به پروپوزال ندارند
نکته دوم : دانشجویانی که برای مقطع فوق لیسانس میخواهند شرکت کنند و ساختار تحصیلیشون به صورت فقط تحقیقاتی ( By Research ) هست باید پروپوزال ارائه بدهند .
نکته سوم : کلیه دانشجویانی که برای مقطع دکترا میخواهند ثبت نام کنند در هر رشته و هر شاخه ای ، باید پروپوزال ارائه بدهند .
خوب الان فهمیدیم که پروپوزال فقط برای دانشجویانی هست که میخوان دکترا بخونند و دانشجویانی که میخوان فوق لیسانس به صورت فقط تحقیقاتی بخونند .
فردا ایمیل نزنی من ساختار رشتم برای فوق لیسانس کلاس درس و تحقیقه آیا پروپوزال میخوام یا نه ؟ البته اگه مطالب سایت رو به دقت بخونید بعد ایمیل بزنید مطمئنا ایمیل فضائی ارسال نخواهید کرد !!!!!!
چه زمانی باید پروپوزال را به دانشگاه ارائه بدهیم :
در لیست مدارک مورد نیاز برای ثبت نام دوره دکترا و فوق لیسانس تحقیقاتی ، پروپوزال هم من نوشته ام ، یعنی زمانی که میخواهید مدارک رو ارسال کنید برای ثبت نام ، باید پروپوزال هم حتما در مدارکتون باشه ، چون 50% ارزیابی شما برای پذیرش تقریبا وابسته به پروپوزالتون هست . چون خیلی از دوستان سوال میپرسند که نمیشه ما الان مدارک رو بدیم و پذیرش بگیریم و موقع شروع کلاسها پروپوزال رو بنویسیم ؟
نه اینطوری نمیشه دوستان خوبم ، برای اقدام به پذیرش ، قبل از هر چیزی باید به فکر پروپوزال باشید.
پروپوزال چه تاثیری در گرفتن پذیرش در دانشگاه دارد :
وقتی شما برای دکترا و یا فوق لیسانس بصورت تحقیقاتی یا ریسرچ میخواهید ثبت نام کنید ، یکی از موارد خیلی مهمی که در پذیرش شما تاثیر داره همین پروپوزال هست .
وقتی شما مدارکتون رو ارسال میکنید و پروپوزالتون رو هم ارسال میکنید به همراه مدارک ، در طول مدت بررسی مدارکتون در دانشگاه ، یک کمیته ارزیابی ، جهت بررسی پروپوزال شما تشکیل میشه .
مثلا شما در دانشگده برق و الکترونیک ، برای رشته مخابرات ، میخواهید ثبت نام کنید و یک پروپوزال هم در مورد شاخه ای از مخابرات مینویسید .
وقتی مدارک به دانشکده ارسال میشه ، یک روز یک کمیته تشکیل میشه و پروفسورهایی که در اون دانشکده هستند در مورد پروپوزالی که شما داده اید نظر میدهند و هر کدام که اون طرح تحقیقاتی شما به سوادش و تحصیلاتش بخوره و در زمینه طرح شما اطلاعات کافی داشته باشه ، به عنوان استاد راهنمای شما انتخاب میشه و پروپوزالتون رو امضا میکنه و شما رو قبول میکنه .
وقتی هم شما به دانشگاه می آیید به اون استاد معرفی میشید و اگر برای فوق لیسانس بیائین ، به مدت 2 سال روی پروپوزالتون کار میکنید به کمک استاد و اگه برای دکترا باشید به مدت 3 سال و بعد از 3 سال که تحقیقاتتون تموم شد و به نتیجه رسیدین ، طرح رو ثبت میکنید و میرید برای کارهای فارغ التحصیلی .
بعضی اوقات هم ، قبل از اینکه کارهای ثبت نام شما رو شروع کنیم ، من پروپوزالتون رو میبرم پیش چند استاد و وقتی دیدم که نظرشون مثبت هست در مورد طرح شما ، من اقدام میکنم برای انجام کارهاتون جهت ثبتنام و اخذ پذیرش که خودش داستانی جدا و طولانی داره.
چه موضوعی برای پروپوزالتون انتخاب کنید :
یکی از مهمترین موارد در نوشتن پروپوزال همین هست ، و معمولا 90% دانشجویان موقع نوشتن پروپوزال ، روی موضوع پروپوزال گیر میکنند .
نگران نباشید ، براتون توضیح میدم که در این مورد چیکار کنید .
ببینید دوستان خوبم ، وقتی شما یک پروپوزال مینویسید و برای دانشگاه ارسال میکنید ، استاد راهنما و یا همون پروفسوری که قراره اون رو ببینه و اگه خوب بود و به اطلاعاتش نزدیک بود و به عنوان استاد راهنمای شما انتخاب بشه ، اولین گزینه ای که نگاه میکنه ، درواقع موضوع پروپوزال شما هست ، و اگه ببینه موضوعش جالب نیست و نمیتونه استاد راهنمای شما باشه ، اصلا پروپوزال شما رو نگاه نمیکنه و خیلی راحت میگه این موضوع به بک گراند من نمیخوره .
پس موضوع پروپوزال رو توی هوا و یا موقع خوردن صبحانه که هنوز خواب در حال نوازش چشمانتان هست انتخاب نکنید .
چطوری یک موضوعی انتخاب کنیم که یکی از اساتیدی که در اون دانشکده هستند ، دلشون به رحم بیاد و از پروپوزالتون و موضوعش خوششون بیاد ؟
ببینید دوستان ، من یک مثال براتون میزنم که خیلی خوب روشن بشید امیدوارم که بتونم واضح براتون بنویسم .
مثلا اکبر لیسانس مهندسی کامپیوتر در یکی از دانشگاههای ایران گرفته و میخواد یکی از گرایشهای رشته کامپیوتر در مقطع فوق لیسانس رو در دانشگاه UPM بخونه .
بعد مشاوره میکنه و میبینه که برای مثال ، در دانشگاه UPM در این ترم فقط گرایش مثلا امنیت شبکه موجود هست و ساختارش هم به صورت تحقیقاتی ( BY Research ) هست . اینجا هست که اکبر باید برای ثبت نام ، یک پروپوزال تهیه کنه چون ساختار رشتش به صورت تحقیقاتی هست ، به به چه شود .
معمولا در هر دانشکده ای در هر دانشگاهی ، خود اساتید دانشکده ، یکسری از موضوعات رو اعلام میکنند و میگن که ما دوست داریم دانشجویان این رشته روی این موضوع تحقیق کنند ، اینجا شما میتونید بفهمید که پروپوزالتون رو روی چه موضوعی کار کنید .
این گزینه را در دانشگاههای مالزی و یا دانشگاههای کشورهای دیگر با یکی از عنوانهای زیر میشناسند :
ریسرچ فوکوس ( Research Focus )
ریسرچ ایریا ( Research Area )
هر دانشکده در دانشگاه معمولا میگه که ریسرچ فوکوس و یا ریسرچ ایریاش در چه زمینه ای هست ، که اینگونه و از این طریق شما اگر موضوع پروپوزالتون رو انتخاب کنید مطمئنا پذیرش میشید .
بعضی وقتها هم شما یک موضوعی خودتون مد نظرتون هست و دوست دارید در اون مورد کار کنید ، و موضوع پروپوزالتون هم اون باشه ، برای این کار میتونید با اساتیدی که در اون دانشکده هستند صحبت کنید و بپرسید که آیا این موضوع خوبه یا نه و اگه گفتند خوبه در موردش پروپوزال بنویسید .
و بعضی اوقات هم باید برید پروفایل تک تک اساتید رو ببینید ، و بفهمید که در چه زمینه هایی کار کرده اند و در چه زمینه هایی بیشتر اطلاعات دارند و شما هم موضوع پروپوزالتون رو در همون مورد بنویسید .
بعضی اوقات که دیگه واقعا هیچ کدام از راههای بالا موجود نیست ، بهتره که یک موضوعی که عمومی باشه را انتخاب کنید که همه اساتید معمولا بتونند قبولش کنند و یکیشون شما رو قبول کنه و بعد که وارد دانشگاه شدید میتونید با کمک استاد ، موضوعش رو عوض کنید .
پروپوزال باید به چه زبانی باشه :
پروپوزال باید به زبان انگلیسی باشه ، البته شما برای اینکه راحت باشید ، میتونید اول به زبان فارسی بنویسید بعد اگر خودتون زبانتون خوبه ترجمه کنید و در آخر هم ببرید پیش یک استاد زبان که کارش درست باشه جهت رفع اشکال و جمله بندیهاش رو درست کنید .
یک کار خیلی ساده تر هم میتونید انجام بدین ، بعد از اینکه کار نوشتن تمام شد ، بدین به یک دارالترجمه تا براتون ترجمه کنه ، بعد از گرفتن هم یک بار بخونیدش که اشتباه تایپی نداشته باشه .
فونت پروپوزال و سایزش باید چی باشه :
پروپوزال رو باید به زبان انگلیسی و روی برگه A4 تایپ کنید فونتش باید Times and New Romans باشه و سایزش هم باید 12 انتخاب بشه ، اگه با ورد کار کرده باشید دیگه اینها رو به خوبی میدونید و نیازی به توضیح نیست .
خوب رفیقان شفیق من ، تا اینجا هر چی گفتم برای این بود که تازه شما بفهمید پروپوزال چی هست و برای چه جایی نیازه ، و حالا میخوام بهتون بگم که چطوری پروپوزال بنویسید و اینکه یک پروپوزال چه قسمتهایی داره .
معمولا هر کسی نسبت به چیزی که یک پروپوزال باید به مخاطبش اثبات کنه خودش مطالب داخل پروپوزال رو دسته بندی میکنه و بنا با سلیقه خودش یک پروپوزال مینویسه و مطالب رو هم توی هوا دسته بندی میکنه میذاره کنار هم ، این کار اشتباه نیست و درست هم نیست .
در همه جای دنیا ، پروپوزال یک شکل بندی کلی و استاندارد داره ، که شما طبق اون باید اطلاعات و مطالبتون رو دسته بندی کنید و پروپوزالتون رو درست کنید ، اگه این موارد رعایت نشه ممکنه که استاد خوشش نیاد و شما رو قبول نکنه ، حتی باید این مطالب رو به ترتیبی که در زیر بهتون میگم بنویسید .
قسمتهای یک پروپوزال استاندارد :
موضوع پروپوزال یا موضوع پروژه یا در واقع موضوع تحقیق ( Project Title ) :
دوستان باوفای من ، دقت کنید که موضوع پروپوزالتون خیلی مهم هست همون طور که در بالا گفتم ، سعی کنید که مبهم نباشه و تقریبا در 12 کلمه بتونید سرو تهش رو به هم بیارید و یک موضوع زیبا دربیارید که خواننده به محض اینکه به موضوع نگاه کرد ، کل پروپوزال رو بفهمه که چیه .
فهرست مطالب ( Table Of Contents ) :
در این قسمت باید شما فهرست مطالب و صفحه بندی ها رو مشخص کنید که اگه کسی خواست بخونه خیلی راحت بتونه مطالب و صفحه مورد نظر رو پیدا کنه ، این قسمت رو توی یک صفحه مجزا بنویسید و در این صفحه فقط فهرست مطالب باشه .
خلاصه ای از کل پروپوزالتون ( Abstract ) :
بعد از فهرست مطالب تقریبا توی 2 الی 3 تا پاراگراف ، یک خلاصه از کل پروپوزالتون بنویسید ، چون معمولا کسی که میخواد یک نظر کلی روی پروپوزال بده میاد این قسمت خلاصه را نگاه میکنه . در قسمت خلاصه شما باید در مورد موضوع پروپوزال و اینکه چه کاری و چه تحقیقی میخواهید روش انجام بدین و چه مزایایی داره رو بنویسید . ماشاءلله دیگه خلاصه برداری بلدین ، از کل پروپوزال 2 الی 3 تا پاراگراف بنویسید طرف تا میبینه بدونه چی به چیه .
مقدمه ( Introduction ) :
مقدمه پروپوزال رو باید صرفا در مورد موضوع پروپوزال و همچنین علت انتخاب و اهمیت موضوع پروپوزال رو ذکر کنید ، در کل این قسمت شامل مزایای پروپوزال شما هست ، خیلی زیاد به مغزتون فشار نیارید که بخواهید توی این قسمت 40 تا صفحه بنویسید ، در قسمت مقدمه یک صفحه توضیح بدین کفایت میکنه و از سرش هم زیاده .
هدف اصلی پروپوزال ( Aim and Objectives ) :
در قسمت هدف پروپوزال ، باید فقط و فقط هدف کلی و اصلی از پروپوزال یا تحقیقتون رو ذکر کنید ، مثلا بنویسید با این طرح چه کاری میخواهید بکنید و یا اینکه چه اتفاقی میخواد بیافته ، خیلی زیاد سردرگم نشید ، چون معمولا همه وقتی پروپوزال مینویسند میمونند که این قسمت رو چیکار کنند ، در این قسمت توی 3 الی 4 تا خط ، هدف اصلی پروپوزال رو بنویسید .
البته بعضی از شما ممکنه که چندتا هدف از اون پروپوزال داشته باشید ، اگر دیدین که اهدافتون زیاده !!!!!!! با ذکر شماره بنویسید ، مثلا شماره یک فلان هدف و شماره دو فلان هدف ، ولی به جون این وبسایت بیچاره ، زیاد کشش ندین این قسمت رو و اگه خواستین شماره گذاری کنید ، سعی کنید خلاصه اهدافتون رو بنویسید و هر هدف رو توی 1 خط الی 2 خط بنویسید که خواننده را سر در گم نکنید .
مرور ادبیات تحقیق (Literature Review ) :
مرور ادبیات تحقیق یعنی چی ؟ یعنی اینکه زندگی گذشته پروپوزالتون رو شرح بدین یعنی شرح بدین که در گذشته چه زندگی داشته !!!!!
بذارید یه خورده واضح تر بگم ، شما وقتی یک موضوعی رو انتخاب میکنید معمولا از توی باغ عمو حیدر که پیداش نکردین ، درسته ؟ این موضوع حالا یا قبلا بوده یا در مورش شنیدین و یا اینکه یه جایی روش کار کردین . و شما توی قسمت مرور ادبیات تحقیق ، باید در مورد تحقیقات و پژوهش هایی که پیش از شما روی این موضوع انجام شده را بنویسید و یا هر تحقیقی که قبلا انجام شده و نزدیک به موضوع انتخابی شما هست . در این بخش در واقع شما باید یک سری پژوهش ها و راه کارهای جدیدی رو بنویسید که در واقع با این کار قصد دارید ، تحقیقاتی که قبلا روی این طرح انجام شده را کاملتر کنید و یا کلا ردش کنید و به طور کلی اشتباهات رو برطرف کنید .
توی این قسمت با نوشته های زیباتون باید در واقع به استاد راهنمایی که قراره پروپوزال شما رو ببینه ، اثبات کنید که حسابی در مورد موضوعی که اتخاب کرده اید مطالعه دارید و خیلی در موردش خوندین و میدونید که چی هست و قراره چی بشه .
برای این کار هم میتونید کتابهایی که در مورد موضوع پروپوزالتون هست رو و یا از اینترنت مقاله دانلود کنید بخونید و خلاصشون رو بنویسید .
پس یکبار دیگه میگم ، این قسمت در واقع مطالعه های شما در مورد زندگی قبلی طرح هست و در موردش مینویسید ، در مورد زندگی خودتون ننویسید هان !!!!! فقط در مورد زندگی قبلی طرح و تحقیقاتی که روش انجام شده .
روشها و متدهای تحقیق ( Research Methodology ) :
وقتی شما یک موضوع رو برای پروپوزال و یا تحقیقتون انتخاب میکنید ، درواقع میخواهید روی اون طرح یکسری تحقیقات انجام بدین و به یک نتیجه برسید دیگه ، درسته ؟ و برای انجام تحقیقات روی طرحتون باید یکسری روشها داشته باشید دیگه درسته ؟
حالا توی این قسمت شما باید بنویسید که در انجام تحقیق از چه روشهای علمی میخواهید استفاده کنید ، همین و بس ، خیلی راحت .
خیلی زیاد گیج کننده نیست عزیزان من ، باید یه خورده اون مغز رو به کار بندازید که بدونید اینجا چی باید بنویسید ، مثلا اگه یک طرحی در مورد فرش ابریشم دارید و این فرش مثلا سالی یکبار خراب میشه و باید هر سال درست بشه و شما میخواهید یک کاری کنید که این فرش دیگه خراب نشه ، حالا روشهایی که برای خراب نشدن این فرش در نظر دارید رو باید اینجا بنویسید ، امیدوارم که واضح گفته باشم و بخوبی این موضوع رو فهمیده باشید .البته نه روشهای زمان 400 سال پیش رو هان !!!!!!!روشهای علمی و استاندارد باید باشه .
نتیجه گیری ( Conclusion ) :
در این قسمت توی یک پاراگراف و تقریبا 4 الی 5 خط ، یک نتیجه گیری کلی از پروپوزالتون میکنید و در این قسمت مینویسید ، یه طوری هم باید بنویسید که هر کسی دیدش دیگه نیازی نباشه پروپوزال رو بخونه و بگه به به چه تحقیق خوبی و چه نتایج خوبی از این تحقیق به دست خواهد آمد ، یعنی اینجا باید بنویسید که با فلان تحقیق به فلان نتیجه میرسم همین کافیه . یعنی یک قسمت کاملا کاملا کاملا خلاصه از نوشته هاتون در پروپوزال .
فهرست منابع ( Refrences ) :
برای نوشتن یک پروپوزال یا یک پروژه یا یک تحقیق ، شما باید چندین مقاله و یا کتلب رو بخونید و زیر و رو کنید و یا چنیدن سایت اینترنتی رو هم بخونید .
و در بین اینها از چندتاشون برای نوشتن پروپوزال استفاده کنید ، حالا توی قسمت فهرست مطالب ، باید از همه منابعی که استفاده کردین به طور کامل اینجا ذکر کنید .
مثلا از مطالب یک کتاب استفاده کرده ایید ، باید نام کتاب و نام نویسنده و سال انتشارش رو ذکر کنید .
